Araçlar'da Lastik Hava Basınçları

Bildiğiniz üzere İlgimizi daha çok aracımızın temiz olup olmayışı jantları yahut aracın dıştan görünümü çeker. Ancak lastikler arabayla, yol arasındaki teması sağlayan en önemli unsurlar'dan biri dir. Lastiklerde olabilecek herhangi bir sorun hem can güvenliğimizi hem mal güvenliğimizi etkiler, bu nedenle lastik konusu hayatidir ve gereken önemin verilmesi gerekir. İlk olarak ‘’lastik hava basıncı’’nın uygun değerlerde olduğundan emin olmalısınız.

Arabanıza Lastik Alırken Nelere Dikkat Etmeniz Gerekiyor? detaylı bilgi için bakınız. Ayrıca Lastikler ila ilgili sıkça sorulan diğer sorular; 

1. Araba Lastik Üretim Tarihi Önemlimi?

2.  Araba Lastiği Ne Zaman Değiştirilmeli, Çıkma Lastik Alınır Mı?

3 . Kar lastiği  özellikleri ve zincir takılışı 

4. Araçlarda Lastik Hava Basıncı Kaç Olmalı?

Lastik Hava Basıncı Nedir?

Taşıt sahiplerinin güvenlik, verimlilik ve konfor beklentilerini karşılayan en önemli hususlardan biri de lastiklerin kontrollü ve dengeli olmasıdır. Buna bağlı olarak araç lastiklerinin içerisinde tutulması gereken basınçlı hava miktarının belirli bir düzeyde olması önemlidir. Kullandıkları aracın seyir durumunun her koşulda elverişli olmasını arzu eden sürücülerin, fazlasıyla merak ettiği konulardan biri de “Hava basıncı nedir? sorusunun yanıtıdır. Oto lastik basıncı için verilecek detaylı yanıt ise lastiklerin hareket gücünü yola aktaran, manevra kabiliyetini optimum düzeye çıkaran, dengeli, yakıt tasarrufuna katkı sağlayan, kontrollü ve konforlu sürüş yaşatan havanın belirli psi değerindeki miktarı şeklindedir. Lastiğin şişmesi için içerisinde basılan havanın basıncı, açık havadaki basınçtan yüksektir.

Psi Nedir?

Basınç birimi olarak kullanılan Psi: araç lastiklerinin içerisinde bulunan havanın miktarını rakamsal oranlarda gösteren ölçü değeridir. Psi’nin açılımı “Pounds Per Square Inch” olarak geçer ve İngiliz tartı sisteminde yer alan birimler çerçevesinde oluşturulan basınç veya gerilim birimi olarak tanımlanır.

Psi ile Bar Arasındaki Fark Nedir?

Psi ve Bar olarak kullanılan kısaltma sembollerinin her ikisi de basınç ölçü birimi anlamına gelir. Bazı araçların içerisinde ya da kullanım kılavuzlarında Psi şeklinde yazılan rakamsal değerler bazı araçlarda Bar şeklinde yazılır. Aralarındaki temel fark ise Psi, inç kare başına düşen libre (yarım kg’a denk olan bir ağırlık birimi) miktarı, Bar ise neredeyse deniz seviyesine yakın olan atmosfer basıncı değerindeki basınç birimidir. 1 bar, 14.50 psi değerine eşittir. Bu durumda lastiklere hava basmanız gerektiğinde “Bar” değerini “Psi” birimine çevirmeniz gerekir. Lastik hava basıncı belirlenirken etkili olan unsur, araçlara takılması uygun olan lastiklerin boyutlarıdır. Taşıtların özellikleri dikkate alınarak belirlenen lastik basınç tablosu sayesinde aracın yapısına ve lastiklerine uygun Psi değerlerinin öğrenilmesi mümkündür. 

Lastik hava basıncını düşüren başlıca faktörler şunlardır:

• Hava osmozu olarak adlandırılan hava kaçışı, özellikle kış aylarında soğuk hava ve zemin etkilerine maruz kalan kauçuk materyalinin kimyasından kaynaklanır ve lastik basıncının düşmesine yol açar.
• Lastik supabının herhangi bir nedenle arızalanması durumunda, lastikler hızlı ya da yavaş biçimde hava kaçırır.
• Araç jantlarında gözle görülmeyen ya da fark edilmeyen eğrilme, ezilme gibi problemler sonucunda, lastiklerin hava basıncının, jant ve lastik arasında oluşan boşluktan dışarı sızar.
• Lastiklerin hasar almasına neden olan çivi, cam, tel gibi keskin ya da sivri parçalar, hava basıncı değerinde düşüşe yola açar.
• Eskiyen ve aşınan lastiklerin zamanında yenilenmemesi ile birlikte devam eden sürüşler sırasında oluşan çizik, çatlak ve yırtık komplikasyonları lastiklerin havasını indirir.

Alman lastik üreticisi Continental, genellikle bir lastiğin tavsiye edilen basınçtan  yüzde 15-20 daha fazla  şişirildiğinin yaygın olduğunu söylüyor ve bu durumun çoğu sürücünün düşündüğünden daha fazla tehlikeli olabileceğini belirtiyor.  

Yanlış lastik hava basıncı, düzgün olmayan lastik aşınmasına, yakıt sarfiyatına, dönüşlerde aracın yola tutunamayıp  savrulmasına, ani frenlemede  durma mesafesinin uzamasına ve bazı durumlarda lastik patlamasına neden olabilir. Bu gibi durumların meydana gelmesini  önlemek için lastiklerinizin doğru lastik basıncını sağlamalısınız.

Bazı durumlarda kum sürüşü gibi lastik hava basıncınızı düşürmek daha yararlıdır; çünkü "lastik izinizin" boyutunu arttırarak daha iyi flotasyon sağlar ve böylece çekişinizi önemli ölçüde artırır. Ayrıca, aracınızdaki zorlanma miktarını azaltır ve lastiklerin aşınmasını ve yıpranmasını en aza indirir.

Lastik hava basıncı değerlerinizi nasıl bulacaksınız?

Lastik hava basınçları, tüm araç markalarında genelde farklıdır. Kullandığınız aracın lastik hava basınç değerlerinin kaç  olması gerektiğini kontrol etmek için, aşağıdaki 3 farklı yolu deneyebilirsiniz.

1. Lastik vava basıncı sürücü kapısı orta direk

2. Yakıt doldurma kapağının içinde bulunan bir çıkartmada

3. Lastik vava basıncı yakıt depo kağağı veya araç kullanım kılavuzunda  bulabilirsiniz.

Lastik hava basınç değerlerini nerede nasıl ölçerim?

Benzin istasyonlarında bulunan lastik basınç ölçerleri kesinlikle tavsiye etmiyorum. Bu cihazlar çok nadir kalibre ediliyor ve doğruluğu hassas değildir.

Bu nedenle eğer bütçeniz varsa kendinize 1 adet lastik basınç ölçer satın almanızı tavsiye ediyorum. Dijital göstergeliler biraz daha pahalı iken analog olanlar uygun fiyatlıdır. İstediğiniz zaman ölçüm yapabilmeniz en büyük konforunuz olur. Diğer bir yol ise lastik bayileri yada lastik tamircileridir. Sürekli lastik hizmeti verdikleri için lastik ölçerleride genellikle kalitelidir ve hassas ölçüm yapar.

Lastik Hava basıncı Ölçerken Dikkat Edilecek Hususlar Nelerdir?

Lastiklerin yapısı gereği sıcak ve soğuk havalarda genleşmelerden dolayı değişebilir. Örneğin  20 derecesıcak  bir havada 29 psi şişirilen bir lastik 0 derece soğuk bir havada ölçüm yapıldığında 26 psi gösterir.  Bu nedenle araç üreticinizin verdiği değerlere uymanız ve hava şartlarına göre lastik hava basınç değerlerinizi kontrol etmeniz gerekir.

Sık Sorulan Sorular ve Cevapları

+ Soru: Kışın lastik havası kaç olmalı?

= Cevap: Kışın lastik havaları aracınızın üreticisinin tavsiye ettiği değerlerde olmalıdır. Söylentilere yahut tavsiyelere göre lastik basınç değerlerinizi değiştirmemeniz gerekir.

+ Soru: Lastik hava basıncı az olursa ne olur? Havası inmiş lastik ne gibi sorunlara yol açar?

= Cevap: Lastiklerde düşük hava basıncı önemli sorunlar meydana getirebilir. Bunlar;

Düşük lastik hava basıncı nedeniyle lastik patlaması

a) Düşük lastik hava basıncı nedeniyle yakıt sarfiyatının artması

b) Düşük lastik hava basıncı nedeniyle özellikle dönüşlerde aracın istenilen kıvraklarda olmayışı ve zor dönüşler yapması

c) Düşük lastik hava basıncı nedeniyle frenlemede durma mesafesinin uzaması

d) Lastikler arasında da hava basıncı farkı varsa eğer araç hava basıncının düşük olduğu tarafa doğru çeker ve sürüşü olumsuz etkiler.

+ Soru: Lastik hava basıncı fazla olursa ne olur? Fazla şişik lastik ne gibi sorunlara yol açar?

= Cevap: Fazla şişik lastikte yaşanabilecek en önemli sorunlardan biri aracın virajlarda yola tutunamaması ve kaymasına sebep olmasıdır.

Diğer bir sorun ise fazla şişirilmiş bir lastik çukurlarda ve tümseklerde arabayı zıplatır konforu düşürür.

+ Soru: Ağırlık dağılımına göre lastik hava basıncı nedir? Önden çekişli ve arkadan itişli arabalarda lastik hava basıncı kaç olmalıdır?

= Cevap: Araçlar yapı itibari ile önden çekişli yahut arkadan itişli olacak şekilde üretilmişlerdir. Arkadan itişli araçlarda ön arka ağırlık dağılımı 50:50 eşit olduğundan lastik hava basıncıda  ön ve arkada eşit olucak şekilde olması tavsiye edilir. Önden çekişli araçlarda motorun vb. parçaların önde bulunduğundan ağırlığın %70’i yani ortalama 65:35 olduğundan   aracın ön tarafı daha ağır olur. Bu nedenle önde bulunan lastiklerin 2 psi kadar daha fazla şişirilmesi önerilir. Önler 34 psi ise arkalar 32 psi gibi..

+ Soru:Tüm lastiklere aynı miktarda mı hava basılır?

= Cevap: Bu sorunun cevabı 4.soruda verilmiştir. Aslolan herzaman araç üreticinizin verdiği değerlerdir.

+  Soru: Lastik hava basıncı kaç günde bir kontrol edilmelidir?

= Cevap: Her yakıt alışınızda yada ayda en az bir kere lastik havalarınızın kontrol edilmesi önerilir.

+ Soru: 195 65 R15, 205 55 R16, 225 45 R17, 225 40 R18 lastik ölçülerinin lastik hava basınçları nedir?

= Cevap: Bu konu hassas bir konudur lastik hava basınç değerleri araçtan araca lastikten lastiğe değişebilir. Bu nedenle yukarıda da belirttiğim gibi aslolan araç üreticinizin verdiği değerlerdir. Jant boyutlarına görede bu değerler belirlenmiştir.  Sürücü kapınızı açtığınızda orta direkde yer alan etiklette bu değerler mevcuttur. Aracınıza uygun olmayan lastik ebatları kullanmamaya da özen gösterin. Lastik ebatlarına göre genellikle tavsiye edilen lastik hava basıncı değerleri yazının en aşağısında paylaşılmıştır.

+ Soru: Lastik hava basıncı kontrolü nasıl yapılır?

= Cevap: Lastik hava basıncını kontrol etmek için altdaki adımları takip edin;

1.  Bir benzin  istasyonu yada lastikçi bulun, çoğunlukla ücretsizdir.

Lastiklerin Soğuk Olduğundan emin olun

2.  Lastiklerin havadan daha fazla açılmaması için lastiklerin "soğuk" (araç 2 km'den fazla sürülmemiş) olduğundan emin olun.

Standart Soğuk Lastik Enflasyon Basıncı

3. Otomobiliniz için doğru basınçları gösteren üreticinin çıkartması için aracınızın kapısını veya yakıt kapağını kontrol edin.. Bu sayı lastiğin şişirileceği en düşük PSI değeridir ve otomobil üreticisi tarafından önerilir.

Hava Kompresörünü / Pompasını Kontrol Edin

4.  Özellikle benzin istasyonlarındaki hava pompasının çalışıp çalışmadığını kontrol edin. Çoğu zaman kalibre ayarları yapılmadığı için verimli olmayabiliyor. Çalışıyorsa;

Lastik Sibop Kapağını Sökün

5. Lastik üzerindeki sibop kapağını gövdesinden sökün

Lastik Basıncı Ölçüm Cihazı’nı istediğiniz Psi değerine ayarlayın.

6. Cihazı lastiğinizi şişirmek istediğiniz değere ayarlayın ve şişirmeye başlayın. Lastiğiniz uygun değere geldiğinde cihaz uyaracaktır ve göstergesinde istediğiniz değer görünecektir. Tüm lastikler için uygulayın ve sibop kapaklarınızı tekrar kapatın.

Lastik Hava Basıncı Kaç Olmalıdır? Lastik Hava Basınç Tablosu

Genellikle tavsiye edilen lastik hava basınç değerleri aşağıdaki gibidir.

Önden çekişli 175/65 R14 lastik ebatlı araçlar için tavsiye edilen lastik hava basıncı, önler için 32 psi, arkalar için 30 psi değerinde olmalıdır.

Önden çekişli 195/50 R15 lastik ebatlı araçlar için tavsiye edilen lastik hava basıncı, önler için 32 psi, arkalar için 30 psi değerinde olmalıdır.

Önden çekişli 195/45 R16 lastik ebatlı araçlar için tavsiye edilen lastik hava basıncı, önler için 33 psi, arkalar için 31 psi değerinde olmalıdır.

Önden çekişli 205/40 R17 lastik ebatlı araçlar için tavsiye edilen lastik hava basıncı, önler için 33 psi, arkalar için 31 psi değerinde olmalıdır.

Önden çekişli 195/60 R15 lastik ebatlı araçlar için tavsiye edilen lastik hava basıncı, önler için 32 psi, arkalar için 30 psi değerinde olmalıdır.