Yakıt Enjeksiyon Sistemi Çeşitleri Nelerdir?

Öncelikle Yakıt Enjeksiyon Sistemlerine Bir Göz atalım.

1. Karbüratörlü Yakıt Sistemi

2. Tek Noktalı Yakıt Enjeksiyon Sistemi

3. Çok Noktalı Yakıt Enjeksiyon Sistemi - Atmosferik veya Turbo

4. Direkt Püskürtmeli Yakıt Enjeksiyon Sistemi - Turbo benzinli motorlar

Benzinli Motorlarda Yakıt Sistemi

Son yıllarda Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, benzinli  araçların yakıt enjeksiyon sistemlerinde ilerlemeler yaşanmıştır. Karbüratörlü yakıt sistemlerinde hava + yakıt karşımı istenen düzeyde sağlanamıyordu ve yakıt sarfiyatı oldukça yüksekti. 

Otomotiv sektöründeki  gelişmelerle, benzinli araçlarda enjektör kullanılmaya başlandı ve önce tek noktalı, sonra çok noktalı, en son ve günümüzde kullanılan en iyi sistem olan direkt yakıt enjeksiyon sistemi kullanılmaya başlandı.

Elektronik ve bilgisayar işlemci sistemlerindeki gelişmeler, yakıtın daha hassas bir şekilde dozajlanarak ve hava ile daha iyi bir şekilde (homojen) karıştırılarak yanma odasına gönderilmesini mümkün kıldı. Müşterilerin düşük yakıt tüketimi talebi, devletlerin düşük emisyon ve karbon salınımı talebi, gelişen teknoloji ile birlikte daha iyi karşılanır hale gelmiştir. 

Otomobil üreticileri, euro emisyon normlarını karşılayabilmek için daha ekonomik motorlar tasarlarken; yakıt enjeksiyon sistemleri, ateşleme sistemleri ve egzoz sistemlerinde yeni donanımlar kullanmaya başlamışlardır.

Benzin deposunda bulunan elektrikli yakıt pompası yakıtı 3-8 bar basınçla motor kısmında bulunan yakıt galerisine gönderir. Benzin enjektörleri, bir elektrovalf olan selenoid enjektörlerdir ve yakıtı çok hassas bir şekilde tam zamanında püskürtebilmektedirler. Yakıt enjektörleri ve ateşleme bobinleri, Elektronik Kontrol Ünitesi (ECU) tarafından yönetilir. Motor, onlarca sensörden gelen sinyallerle sürekli izlenir ve motorun çalışması düzenlenir. 

Günümüz benzinli araçları, ağırlıklı olarak çok noktadan enjeksiyonlu (MPI) atmosferik benzinli motorlar kullanırken; yerlerini giderek direkt enjeksiyonlu turbo benzinli motorlara bırakmaktadır. 

Direkt yanma odasına (50-120 bar) basınçla yakıtın püskürtülmesi, hava beslemesinin bir egzoz turbo şarjıyla basınçlı olarak yapılması (atmosferik yerine turbo motorlar), motor hacminin küçültülmesi, küçülen motor hacmine rağmen yüksek motor gücü ve düşen yakıt tüketimi, yeni nesil benzinli motorların şimdisi ve yakın geleceğini oluşturuyor.

Yukarıdaki konu ila alakalı Benzin Enjektörü ve Hava Filtresi ile ilgili ayrıntıları yazacağız daha sonra.

Tek Noktadan Yakıt Enjeksiyon Sistemi SPI: Single Point Injection

Yakıt, tek noktadan emme manifolduna püskürtülür. Karbüratörlü sistemlerden sonraki sistemdir, karışım daha iyi hazırlanır ve daha verimlidir. Emme manifoldunun girişinde tek bir enjektör bulunur.

Tek noktalı karşım formasyonuyla, karışımın taşınması ve dağıtılması ikisi birden emme manifoldunda gerçekleşir. Sonuç olarak, her iki işlemde de manifold tasarımı temel etkiye sahiptir, ve tüm bu çalışma koşulları altında uniform homojen yakıt dağıtımının gerçekleştirilmesi çok zordur.

Karbüratör'lü araçlardan daha iyi bir sistemdir fakat çok nokta enjeksiyondan daha kötüdür. Fiat tipo araçlarında kullanılmıştır. Çok yaygınlaşamamış ve istenen performansı verememiştir. 

Çok Noktalı Yakıt Enjeksiyon Sistemi - MPI: Multi Point Injection

Her silindirin emme manifoldu girişinde, ayrı ayrı silindir sayısı adedince enjektör vardır. Enjeksiyonu ECU kontrol eder. Yakıt, emme supabının hemen arkasına 3 bar basınçla püskürtülür, daha homojen bir yakıt-hava karışımı sağlanır ve yakıt ekonomisi önceki sistemlerden üstündür. 

Hava emiş sistemi atmosferik veya turbo şarjlı olabilir

Çok noktalı yakıt sistemleriyle, saf hava emme manifoldu odası boyunca akar. Üniform (homojen) karışım dağıtımında optimum (en iyi) şartları sağlamak için, yakıt genellikle direkt olarak emme supabından önce (emme supabının arkasına) püskürtülür. 

Çok Noktadan Enjeksiyon-Atmosferik Benzinli Motorlar başlığı altında daha detaylı anlatacağım.

Çok Noktalı Yakıt Enjeksiyon Sistemi Çeşitleri  ve Gelişimleri - Bosch

Eski sistemler: K-Jetronic, KE-Jetronic, L-Jetronic, LH-Jetronic, 

Bosch Motronic: Elekronik ateşleme (ateşleme bobini tek ve buji kabloları var), çok noktadan enjeksiyon, lambda sensörü var fakat gaz kelebeği gaz telli

Bosch Me7: Direkt (bağımsız) ateşleme sistemi (kalem bobinli, buji kabloları yok), elektronik gaz kelebeği, elektronik gaz pedalı (sensörlü), karbon kanister var, egr var, lambda sensörü var. 

Direkt Püskürtmeli Yakıt Enjeksiyon Sistemi

Bu sistemde Yakıt, direkt olarak yanma odasına püskürtülür

 Enjektörler, ECU kontrolünde çalışır, püskürtme zamanı ve püskürtme süresi; ÜÖN sensöründen gelen krank konum bilgisine ve faz sensöründen (kam mili konum sensöründen) kam mili pozisyon bilgisine göre, sürücünün gaz pedalına basma miktarı esas alınarak hesaplanır ve uygulanır. Sensörlerden alınan bilgilerle mükemmel hava-yakıt karışımı oranı sağlanarak, performans arttırılırken, yakıt sarfiyatı azaltılmış olur. Detay: Direkt Enjeksiyon Sistemi 

Direkt Benzin Enjeksiyon Sistemi - GDI

Yakıt, benzin enjektörleriyle yanma odasına yaklaşık 50-200 bar basınçla püskürtülür. Emisyon değerleri bu sistemle çok daha düşürülmüştür.

Tek Noktalı, Çok Noktalı ve Direkt Püskürtmeli Yakıt Enjeksiyon Sistemi